تازه ها

چهارشنبه 9 آبان 1403-8:41 کد خبر:60554

در برنامه صف اول شبکه خبر مطرح شد؛

تاج گردون: تطبیق لایحه بودجه با برنامه هفتم، دغدغه اصلی مجلس

انعکاس شمال-رییس کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی گفت: موضوع و دغدغه اصلی نمایندگان مجلس ضرورت تطبیق لایحه بودجه با برنامه هفتم کشور است.


برنامه صف اول شبکه خبر موضوع  کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۴ را با حضور  آقایان  غلامرضا تاج گردون - رئیس کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۴ بررسی کرد.
سوال: لایحه بودجه سال آینده هم اولین لایحه‌ای است که دولت جدید به مجلس ارائه کرده هم برای مجلس اولین لایحه است و هم به تعبیری می‌توانیم بگوییم این لایحه نسبت بیشتری باید با برنامه هفتم داشته باشد، یک مرور سریع بخواهیم داشته باشیم از این چند منظری که عرض کردم و ابعاد دیگری که مدنظر جنابعالی باشد لایحه بودجه سال آینده دارای چه ویژگی‌هایی هست و چه تفاوت‌هایی با سال‌های گذشته دارد؟ 
تاج گردون: همانطور که فرمودید اولین لایحه دولت است دولت فعلی است و مجلس هم اولین لایحه‌ای است که بررسی می‌کند قاعدتا نزدیک شدن این دو تا قوه یا به عبارتی فصل مشترک شان می‌تواند همین لایحه بودجه باشد، لایحه هم نقاط مثبت دارد هم نقاط منفی دارد ما با این علم که نقاط منفی آن را باید رفع کنیم به کلیات رای دادیم که بتوانیم در تلفیق کارهایمان انجام بدهیم. 

سوال: یعنی مشروط تایید شده؟ 
تاج گردون: نه، تایید شده رای خوبی هم آورده منظورم این است که با علم به این موضوع که باید این مسیر را با هم اصلاح کنیم دولت هم همین را قبول دارد. مهم‌ترین موضوعاتی که دولت دنبال آن بوده و ما قبول داریم یکی بحث یکپارچه شدن بودجه دولت است، بودجه دولت چند تا مثلا یک قسمت هست بخش هدفمندی است یک قسمت بخش فروش نفت مان است که خارج از بودجه بود این‌ها عدد بزرگی هستند عدد کمی نیستند بعد درونشان کسری پنهان داشتند این‌ها را دولت یکی کرد، اولین که می‌گویند یکی از مخالفین محترم می‌فرماید بودجه بزرگی است انبساطی است در حقیقت این‌ها بیرون بودند، آوردند داخل، یعنی مشخص شود که ... 

سوال: یعنی درآمد نفت در سال‌های قبل در لایحه دیده نمی‌شد؟ 
تاج گردون: نه، یک قسمت از نفت که نفت نیرو‌های مسلح است که در حقیقت خارج از بودجه فروش می‌رفت و عمل می‌شد الان موافقت کردند و داخل بودجه آوردند و یا بودجه هدفمندی همین امسال نزدیک ۳۰۰ هزار میلیارد تومان کسری دارد یعنی این بحثی که شما این مدت در مورد گندم و خرید گندم کشاورزان می‌شناسید، چون در بودجه هدفمندی بود نمی‌توانستند تامین بکنند دولت آمد این‌ها را یکی کرد و این موضوعی است که موجب می‌شود بودجه یک کم بزرگ‌تر بشود مشخص بشود که متولی است. 
سوال: جدای بزرگ شدن بودجه و یا انبساطی می‌تواند در پیشبرد اهداف مان با همین مثالی که زدید موثرتر عمل بکند. 
تاج گردون: بله می‌خواهم مثال بزنم مثلا شما در بحث گندم در بودجه ۱۴۰۳ گفتند وزیر نفت این‌ها را بفروشد این پول را بدهد که بدهند به گندم، من واقعا روز‌های اول دیدم به وزیر نفت تذکر می‌دهند در مورد پول گندم، فکر می‌کردم چرا وزیر نفت؟ دیدم در بودجه گذاشتند وزیر نفت باید بفروشد در صورتی که سازمان برنامه باید این کار را انجام بدهد، سازمان برنامه می‌گفت آقا این بودجه‌ای که برای من پیش بینی کردید درونش نیست یا خیلی چیز‌های دیگر که نمی‌خواهم مثال بزنم، الان یکپارچه است دیگر دولت می‌تواند تشخیص بدهد این‌ها را چطور عمل کند فکر می‌کرد یک دوره‌ای ما از هدفمندی کمک می‌گرفتیم برای بودجه الان درست این یکی دو ساله برعکس شده بودجه است که دارد به هدفمندی کمک می‌کند که کاری من به دلایل آن ندارم این یکپارچه کردنش خودش خیلی موثر است، نکته دومی که مهم است و تاثیر دارد در بودجه، بحث مسلط شدن دولت بر ارز‌های مختلف است که در بازار هست ما الان ۵-۶ نوع و بعضی مواقع ۷ نوع ارز در بازار داریم ارز آزاد است ارز نیمایی است ارز توافقی هست ارز ترجیحی هست ارز ۴۲۰۰ هست ارز‌های بین این دو تا هست، این‌ها چیز‌هایی هست که الان وجود دارد، هر کدامش هم یک نرخ است این‌ها را باید نزدیک بشوند که مثلا دو تا نرخ بشود نهایتا، یک مقداری این فساد سیستمی یا به عبارتی این رانت سنگینی که دارد این مجموع دارند صادر می‌کنند و مردم هم هیچ بهره‌ای نمی‌برند جمع بندی بشود این هم نکته دومی است که به نظر من نکته بسیار مثبتی است، یک موضوع دیگری که باز هم خیلی قابل توجه است این است که همیشه دولت بودجه اش کسری به جز تراز عملیاتی دارای کسری بود، امسال دولت آمده با اذن مقام معظم رهبری از همین ابتدا برداشت صندوق توسعه ملی را بیشتر کرده یا به عبارتی سهم صندوق توسعه ملی را کم کرده که ببرد در اعتبارات عمرانی در حقیقت بودجه برای کسری خاصی نباشد، این هم از نکاتی است که نکات مثبتی است به شرط انضباطی که ما در بودجه بتوانیم داشته باشیم. 

سوال: این نکته خوبی است که از همین نکته‌ها در بودجه بیاید در برداشت از صندوق؟ 
تاج گردون: این که بودجه از صندوق توسعه برداریم نکته خوبی نیست، کلا. 

سوال: همین را می‌خواستم عرض کنم که با اهداف صندوق مغایرت دارد. 
تاج گردون: کلا نکته خوبی نیست ما هم زیاد موافق نیستیم ولی شرایط اقتصادی کشور و فروش نفت ما و محدودیت منابع در دولت موجب می‌شود که این اتفاق بیفتد همه ساله وسط سال می‌روند اذن مقام معظم رهبر‌ی را می‌گیرند برداشت می‌کنند شما یک ماه پیش دو ماه پیش هفت میلیارد دلار اجازه گرفتند برداشت کردند اگر از اول سال باشد و بدانیم می‌خواهیم برداریم از اول سال ما می‌توانیم مدیریت منابع کنیم. 

سوال: از این منظر می‌توانیم بگوییم خوب است ولی اساسا دارای ایراد است 
تاج گردون: اصل موضوع که ایراد دارد ایرادش هم خیلی بد است، ولی دیگر شرایط کشور است و باید این را بپذیریم. 
سوال: یک مروری هم داشته باشیم از این منظر که به لایحه در دولت چه فرآیندی را طی کرد تا به صحن رسید و در کمیسیون چه اتفاقی برای این لایحه افتاد تا به صحن علنی بیاید با چند رای در کمیسیون تصویب شد؟ 
تاج گردون: لایحه کلا بررسی بودجه در مجلس طی این دو سال گذشته با اصلاح آیین نامه‌ای که صورت گرفته دو سطحه شده، یا به عبارتی سه سطح، یک سطح که اهداف شاخص‌های کلان تبصره‌ها را می‌دهند، بودجه شرکت‌ها را هم پانزدهم بدهند و یک سطح که جداول و ردیف‌ها را، یعنی وقتی ما این را تصویب کنیم، دولت می‌رود بر آن اساس جداولش را می‌آورد، در نتیجه دولت در این دو فاز هم همین موضوع را بررسی می‌کند که حالا خود دولت بهتر است این قسمت را گزارش بدهد، گزارش که شد درست به وقت یعنی یکم دولت گزارشش را داد یک کار خیلی خوبی که انجام شد یعنی صبح دولت داد، لایحه را تقدیم کرد، همان روز کمیسیون‌ها اعضایشان را مشخص کردند و غروب همان روز هم کمیسیون تلفیق تشکیل شد. 

سوال: این خودش یک فرآیندی بود 
تاج گردون: فرآیندی بود که همیشه هفت هشت ده روز طول می‌کشید، در یک روز همه این کار‌ها اتفاق افتاد و فردا صبحش ما کمیسیون تلفیق را تشکیل دادیم با حضور ۴۵ نفر از اعضای کمیسیون تلفیق و کار را شروع کردیم، کمیسیون تلفیق در چندین جلسه مفصل سازمان برنامه بودجه، مرکز پژوهش‌ها، دیوان محاسبات، بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، وزارت نفت، و بخش خصوصی یعنی هم اتاق بازرگانی هم اتاق تعاون فرصت داده شد که همه صحبت کردند حالا من، چون خودم مدیریت کمیسیون را برعهده داشتم واقعا در این بحث همه مشارکت می‌کردند شاید در هر مبحثی ما ۲۳-۲۴ نماینده صحبت می‌کردند اینقدر بحث می‌گذاشتیم انصافا هم عرض کنم نه این که من نماینده مجلس هستم شاید بیش از نیمی از نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق دوره اولی هستند ولی خداوکیلی خیلی خوب با علم و مطالعه می‌آمدند، حالا از حق هم نگذریم هماهنگی بین دولت بهتر بود ضمن این که ما ابایی نداشتیم که وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی و وزیر نفت و رئیس سازمان برنامه بیایند هر کدام جدا سوالات تخصصی را از ایشان بکنیم، و با یک اغنایی رای آوردیم یعنی بحث کردیم در کمیسیون تلفیق یک رای حدود ۶۵ درصدی از نمایندگان رای دادند که رای بسیار قابل توجهی است حداقل من ۱۰-۱۲ تا که تلفیق بودم این جزو رای‌های بسیار خوب کمیسیون تلفیق بوده در بودجه سنواتی و امروز هم که در صحن کلیات آن خیلی بحث‌ها جدی شد صف کشی‌ها مشخص بود ایرادات خیلی جدی مطرح شد، ملاحظات ما هم خیلی شفاف گفته شد، یکسری نکاتی بود که گفته شد و بالاخره فکر می‌کنم با حدود ۵۸ درصد از نمایندگان حاضر در جلسه کلیت بودجه در مجلس رای آورد. 

سوال: فاصله درصدی با رای کمیسیون خیلی زیاد نیست. 
تاج گردون: نه زیاد نیست تقریبا می‌شود گفت همین طوری است یعنی رنج همین است. 
سوال: موافقان و مخالفان بیشتر بر چه موضوعاتی تمرکز داشتند و استدلال هایشان در موافقت و مخالفت چه بود؟ 
تاج گردون: موضوع اصل مجلس و نمایندگان موضوع اصلی شان این است که چقدر این بودجه با برنامه تطبیق دارد، دولت ادعایش این است که من کاملا تطبیق انجام دادم بعضی‌ها اعتقاد دارند که کامل مطابقت ندارد ما هم خود بنده هم اعتقادم بعضی از بند‌ها را باید کاملا تطبیق بدهیم چیز خلاف برنامه را که .. 

سوال: درصدی که بخواهیم بگوییم چقدر تطبیق هست چقدر نیست به نظر شما؟ 
تاج گردون: به نظر من عدم تطبیق هفت هشت ده درصد بیشتر نیست از لحاظ حکمی، چون جداول را ما نداریم، چون خیلی از احکام برنامه را باید اثرش را در جداول ببینیم الان اصلا ما متوجه نمی‌شویم چه قدره. شاید آن رقم مطلوب حاصل نشود مثلا طرف در برنامه نوشته بود سه درصد باید به این داده شود سه درصد را شاید نتوانسته تامین بکند ولی دو درصد را گذاشته یک درصد را گذاشته همین که خطش را گذاشته برای ما خیلی مهم است، چند تا نکته دیگری که نگران بودند نمایندگان نگرانی شان هم شاید به حق باشد موضوع این که این بودجه با توجه به سیاست‌های ارزی تورم زاست یا نه، بالاخره فرمودند یکی از مخالفین محترم که قرار است بودجه مثلا تورم تک رقمی بشود، هر کسی می‌دانید تورم ۴۱-۴۲ درصدی را شما اگر بتوانید در ۵ سال هم تغییر کند خیلی هنر کرده، ولی اگر ۴۱ بشود ۳۰ -۳۱ خیلی خوب است نمی‌گویم خیلی خوب است ولی حداقل این حرکت را به سمت پایین شروع می‌کند، حالا نگران بودند و نگران هستیم که اگر سیاست‌های خیلی قوی نگذاریم موجب بشود که این نرخ خیلی پایین نیاید یا به عبارتی اگر نتوانیم درست این ترجیحی را تنظیم کنیم شاید یک وقت این تورم کاهشی نشود یا به عبارتی خیلی مطلوب ما نشود، این نکاتی است که نمایندگان روی آنها اثر داشت بیشتر همین قسمت بود مابقی چیز‌های آن دیگر هر ایرادی می‌توان به بودجه گرفت ولی شاکله موضوع همین بحثی بود که عرض کردم. 

سوال: جنابعالی هم یک سابقه‌ای در سازمان برنامه و بودجه دارید از معاونین سازمان بودید و هم یک سابقه طولانی در مجلس دارید و اشاره کردید در سال‌های مختلف کمیسیون تلفیق هم بودید و نگاهی که به لوایح مختلف و بودجه‌ها داشتید نکته قابل توجه این که بر اساس ارزیابی‌ها برنامه‌های ۵ ساله معمولا یک درصد می‌شود گفت زیر ۵۰ درصد معمولا اجرایی می‌شدند، این درصدی که اشاره کردید لایحه‌ای که ارائه شده شاید هفت هشت درصد نهایتا اختلاف با برنامه داشته باشد. 
تاج گردون: از نظر احکام را دارد از نظر درصد‌های اهداف نه فاصله زیاد است. 

سوال: سوال من همین است که چقدر می‌شود امیدوار بود که در اجرا فاصله اجرا و برنامه نزدیک باشد؟ 
تاج گردون: من بعنوان یک کارشناس عرض می‌کنم فارغ از این که نماینده مجلس باشم یا نه، اگر سوگیری و جهت گیری بودجه به این سمت باشد اهداف برنامه را تامین کند، من به نظرم مثبت است. 

سوال: هست به نظر شما؟ 
تاج گردون: به نظرم هست، یعنی شما رشد اقتصادی بله، ما نمی‌توانیم هشت درصد را تامین کنیم دویست میلیارد دلار پول می‌خواهیم که به این عدد برسیم ولی همین که می‌بینیم که در شاخص‌ها قرار است مثلا رشد سه درصدی و سه و دو دهمی بشود ۴ و ۴ و دو دهم این به این معنی است که داریم به آن سمت حرکت می‌کنیم. 

سوال: یعنی این برش یک سال از برنامه ۵ ساله می‌تواند که دولت را به این اهداف برنامه نزدیک کند؟ 
تاج گردون: نزدیک کند، یا به این سمت هدایتش کند. 

سوال: به نظر شما چقدر؟ 
تاج گردون: به نظر من درصد نمی‌توانم بگویم، چون اصلا بعدا باید ببینیم چه اتفاقی می‌افتد ولی به نظرم جهت گیری شان درست است یعنی جهت گیری درست است البته می‌گویم همه این‌ها به رعایت قید انضباطی بودجه است. 

سوال: یعنی چه؟ 
تاج گردون: الان ما گفتیم که فرض می‌کنم ما یازده میلیارد یا دوازده میلیارد دلار ما ارز داریم که متعلق به دولت است، دولت کل این ارز را، بیشتر از این دولت ارز ندارد بقیه ارزهایش یا برای صندوق توسعه ملی است یا برای بانک مرکزی است دولت بخواهد آن را دست درازی کند اثرش روی پایه پولی است دولت این ۱۱ میلیارد دلار یا ۱۲ میلیارد دلار را خرج کالای اساسی می‌کند دارو هست، سایر اقلامی که ترجیح دارند می‌گیرند، ما حتی ۴۲۰۰ تومانی هم داریم همین الان، ولی مردم الان شما بعنوان یک ایرانی اصلا حس می‌کنید دلار ۲۸ هزار تومان است، این کالا ۲۸ هزار تومان است یا فلان کالا ۴ هزار تومان می‌گیرد، خب این حس را ندارید و آن صادر کننده و وارد کننده هم حواس شان هست که نرخ شان ۶۰ هزار تومان و ۵۰ هزار تومان است دولت می‌آید این را به تدریج این ۲۸ هزار تومانی را سوق می‌دهد به سمت بالاتر آن که این ارز نیمایی هم به این ارز توافقی نزدیک‌تر بکند وقتی می‌خواهد ۲۸ تومان به عدد بالاتر برود، من وزارت بهداشت که می‌خواهم این کالا را بخرم یا بروم دلار بخرم بروم این کالا را بخرم باید این ریال هم پیش بینی شده باشد، چون من به محض این که بگویم ۲۸ تومان بشود ۳۰ تومان نرخ تعرفه گمرکی ما هم می‌شود ۳۰ تومان ۳۵ تومان، پس آن دستگاه اجرایی باید پول داشته باشد که بتواند این دلار را بخرد بتواند این کالا را وارد کند اگر سازمان برنامه دولت این پول را پیش بینی نکرده باشد، مواجه می‌شود که ارز را نتواند بخرد کالا کم بیاید در بازار، قیمت بالا برود این‌ها را می‌گویند سیاست انضباطی که ما باید در بودجه در کمیسیون تلفیق پیش بینی بکنیم که این اتفاقات بیفتد، به همین خاطر بانک مرکزی را فعلا مکلف کردیم که این سیاست تدریجی باشد، همزمان نباشد، کالا به کالا باشد و شوک ایجاد نکند در نظامات ارزی کشور اگر این کار را بتوانیم خوب انجام بدهیم ما می‌دانیم که می‌توانیم تورم را کنترل کنیم. 

سوال: با آن نکته که در بخش اول اشاره کردید که مسئولان دولتی در کمیسیون تلفیق به صورت منظم و طولانی مدت هم حضور داشتند و پاسخگو هم بودند می‌توانیم بگوییم که این تعهد را به کمیسیون تلفیق دادند که در مسیر اجرای برنامه هفتم باشند کاملا؟ 
تاج گردون: من تقریبا جزء معدود دوره‌هایی بود که هماهنگی بین سه تا رکن بود، اگر چه سازمان برنامه می‌گفت ما هماهنگ هستیم، ولی من 

سوال: برداشت خودتان این است. 
تاج گردون: آنها می‌گفتند ما هماهنگ هستیم ولی ما افاقه نکردیم به این اظهار نظر، دعوت شان کردیم و سوالات دقیق از آنها می‌کردیم که شما دارید می‌گویید هماهنگی، آقای رئیس کل بانک مرکزی شما اگر ارزتان را بالا بردید، مابه التفاوت ریالی آن را به شما ندادند حاضرید این ارز را بالا ببرید؟ گفت نه، یعنی مثلا وزارت بهداشت باید این پول را داشته باشد که بتواند بیاید این کار را بکند تو حق نداری ارز فلان کالا را بالا ببری بدون این که پشتوانه ریال پشت آن باشد، که بتواند این را بخرد، و این موضوع خیلی مهم است یا مسئله اوراق، شما الان اوراق مثلا فرض کنید ۷۰۰ همت بخواهد دولت اوراق بفروشد در طول سال، بانک مرکزی یک دفعه نیاید اوراق را بفروشد اوراقی که بفروشد باید با نرخ سود، با بازار سرمایه، با خزانه تنظیم بکند، که شوک در بازار ایجاد نکند، من این هماهنگی را بین سه تا رکن دیدم، یعنی حداقل در تنظیم لایحه دیدم، حالا امیدواریم که در فرآیند اجرا هم همین اتفاق بیفتد که شوکی وارد بازار نکند در سال آینده. 

سوال: نکته مهمی را بیان کردید سوال من این بود که این عمل برنامه هفتم و تعهد به اجرای برنامه هفتم را دولت هم با هماهنگی که بیان کردید داشت. 
تاج گردون: بله، اتفاقا امروز آقای دکتر قالیباف رئیس مجلس وقتی که صحبت نماینده دولت تمام شد خیلی صریح و شفاف گفت پشت تریبون بایست و پاسخ به این سوالات بده، چون متعهد هستید شما چیز‌هایی که نقصان هست همکاری می‌کنید با مجلس در لایحه بیاورید که ایشان هم بله، خودشان را متعهد می‌دانند، ضمن این که آقای پزشکیان هم خوب یا بد درست یا غلط نمی‌دانم، ولی خیلی متهعد به بحث برنامه است همه جا هم می‌گوید من سندم همین برنامه است حتما هم باید دولتش همراه با این موضوع باشد نمی‌شود که خیلی پرت بزنند، ضمن این که اگر واقعا هم روی یک قسمت برنامه را ایراد دارند یا فکر می‌کنند نمی‌توانند به نظرم بهترین جایگاه آن خود مجلس است بیایند بگویند این بند برنامه را ما نمی‌توانیم اجرا کنیم نه این که بگوید کنار می‌گذاریم، به مجلس بگوید این برنامه را برای من درست کن، این‌ها به نظرم در تعامل بین دولت و مجلس حل است به شرط این که این روحیه تعامل بین دو طرف وجود داشته باشد. 

سوال: بعد از این فرآیند رسیدگی چگونه خواهد بود؟ 
تاج گردون: الان نمایندگان به مدت ۵ روز وقت دارند پیشنهاداتشان را بدهند بعد هم کمیسیون‌های تخصصی ۵ روز، بعد هم کمیسیون تلفیق دیگر شروع خواهد کرد به مدت ده روز اولیه این فصل را بررسی می‌کند یعنی این تبصره‌ها را گزارش می‌دهد به صحن، صحن که تصویب کرد و ابلاغ کرد، البته همزمان پانزدهم آبان باید دولت بودجه شرکت‌های دولتی را هم بدهد. بعد مجلس تصویب کرد فرآیند خودش را طی می‌کند در شورای نگهبان و بعد از آن دولت باید جداول مربوطه را بدهند. 

سوال: در چه تاریخی؟ 
تاج گردون: باید بدهد، یعنی یک هفته بعد از آن باید بدهد، ما معلوم نیست که شورای نگهبان چه زمانی نظر بدهد و برود مجمع و ... 
سوال: شورای نگهبان معمولا سریع بررسی می‌کند 
تاج گردون: شورای نگهبان خیلی خوب است خیلی زود جواب می‌دهد، ولی مجمع و هیات عالی نظارت این‌ها هم یک داستانند دیگر. 

سوال: یک روندی باید طی شود، نهایتا فکر می‌کنید تا چه زمانی مجموعه بودجه به پایان می‌رسد؟
تاج گردون: ما اگر با همین رویه طی شود سعی می‌کنیم در اسفند ما بودجه را تمام کنیم، امیدواریم همه بخش‌ها همکاری کنند، واقعا هم در مجلس نمایندگان همکاری کنند، ما که سعی کردیم کمیسیون تلفیق این همراهی را تا الان داشته باشیم، البته یک چند روزی مجلس تعطیل بشود شاید مشکل ایجاد شود ولی ... 

سوال: جزئیات چه زمانی به صحن می‌آید؟ 
تاج گردون: جزئیات این هفته که تعطیلات مجلس است، پیشنهادات نمایندگان، دوشنبه فرض می‌کنم بعد ما کمیسیون تلفیق را شروع کنیم به مدت ده روز، مثلا دوازده روز، پیش بینی می‌کنیم سه هفته دیگر شاید به صحن علنی برود. 

سوال: خود نمایندگان کمیسیون‌ها اشاره کردید که در این چند روز فرصت دارند، هم آن نمایندگان و هم کمیسیون پیشنهاداتشان را بدهند. 
تاج گردون: نمایندگان بعد هم کمیسیون 
سوال: و آنچه که امروز در صحن مطرح شد به ویژه از طرف مخالفین مطرح شده بود و بعد هم جمع بندی و رای گیری، نکته‌ای بود که مدنظر نمایندگان بوده باشد و دولت ملزم به اصلاح آن بشود؟ 
تاج گردون: دولت ما دیگر این جا نداریم، دیگر مجلس است، یعنی ما یک بحثی که داشتیم به نمایندگان مخالف عرض می‌کردیم دولت همین را آورده، ردش کنید دوباره می‌رود همین را برمی گرداند می‌آورد، اگر ما اعتقاد داشته باشیم که این موضوعی را که ما ایراد داریم قابل اصلاح است با همکاری دولت بنشینیم در همین مجلس اصلاح کنیم . اگر ما اعتقاد داشته باشیم یک موضوعی که ایراد داریم، قابل اصلاح است، با همکاری دولت نشستیم در مجلس اصلاح کنیم. دولت نمی‌گویم مجبور است، دولت باید برای اصلاحاتی که مجلس می‌خواهد تصویب کند، همراه باشد، چون آن چیزی که از مجلس بیرون می‌آید، قانون است، قانون مصوبه مجلس. پس ساخته نمایندگان مجلس است، در نتیجه باید کمک کنند و نمی‌گویند این برای دولت است، می‌گویند این قانون مجلس است. 

سؤال: در برنامه هفتم عنوان شده است که بودجه باید برنامه محور باشد. برای حل چالش‌های اقتصادی چقدر این موضوع توجه شده است و در بودجه درنظر گرفته شده است؟
تاجگردون: ببینید برنامه محور بودن یعنی رعایت شاخص‌ها است. بعضی‌ها می‌گویند این بودجه باید یک پنجم برنامه باشد ولی ما این را قبول نداریم.
سؤال: این یعنی چه؟
تاجگردون: یعنی برنامه را تقسیم بر پنج کنیم و بگوییم باید سال اول باید این اتفاقات بیفتد. برنامه محوری که من این هدف را دارم که به اینجا برسم، چون باید خیلی منابع باید برای این تجهیز شود، منابعی باید تجهیز شود برای رشد ۸ درصدی اقتصادی کشور، این منابع را ما نداریم، سرمایه گذاری خارجی را نداریم یا بهره وری در یکسال اتفاق نمی‌افتد. ۲ و ۸ دهم آن فقط باید بهره وری است، ولی اگر احساس کنیم که این به صرف این برنامه نیست، یعنی محوریت برنامه بر بودجه حاکم است. این بودجه به نظر من محوریت در آن حاکم است، چون به گزارش امروز سازمان برنامه، احکام متناظر در برنامه، یعنی شما باید آثار اجرایی برنامه را در بودجه ببینید، نه اینکه برنامه را دوباره تکرار کنید. فرض کنید اگر من بخواهم رشد بخش کشاورزی ۷ درصد باشد، باید تجهیز منابع برای بخش کشاورزی در بودجه ببینم. اگر این را ببینم می‌گویم این برنامه محور است. من از دید خودم محوریت برنامه را در بودجه می‌بینیم، اینکه صد در صد باشد قطعاً نیست، به دلیل تجهیز منابع، عدم تجهیز منابع، عدم ساختار لازم برای هدف برنامه، اینها چیز‌هایی است که ضعف‌های هر بودجه‌ای می‌تواند باشد، ولی مسیر را اشتباه نرفته ایم. 
 
سؤال: یعنی معتقد هستید که آنچه که برخی بیان می‌کنند باید برش‌های یکساله باشد، در همه موارد شدنی نیست، ولی برخی از موارد می‌تواند باشد و در برخی از موارد باید دو سه سال طی شود؟
تاجگردون: برنامه در همه آیتم‌ها که جدول ندارند. مثلاً فرض کنید رشد باید ۸ درصد باشد، ۲ سال پیش رشد منفی بوده است، یا ۲ درصد بوده است. مگر می‌شود در یکسال ۲ درصد را ۸ درصد کنید، پس باید تدریجی اتفاق بیفتد. یا می‌گویند تورم تک رقمی شود، مگر می‌شود تورم ۴۰ درصدی را یکدفعه ۸ یا ۹ درصد کنید. این باید اتفاق بیفتد، انضباط صورت بگیرد، اینها چیز‌هایی هستند که باید به تدریج حل شوند. 
 
سؤال: نکته دیگر در برنامه هفتم تصویب شده است که فهرست همه تخفیف ها، اعتبار مالیاتی نرخ صفر، معافیت و بخشودگی همه باید در مالیات بیاید، آمده است؟
تاجگردون: بله. 
سؤال: آمدن این موارد و تصریح و ذکرشان در لایحه چه فوایدی دارد را بفرمایید؟
تاجگردون: این موضوع که ظرفیت مالیاتی است که ببینیم اصلاً ظرفیت مالی چقدر است، اگر به کسی می‌خواهیم تخفیف بدهیم، الان من می‌خواهم به شما تخفیف بدهم، شاید بگویم این برای خودت، هم من بدانم قیمت این چند است، هم شما بدانید قیمت این چند است، دو طرف یک طوری راضی می‌شویم. در بودجه هم همین است، من دولت می‌خواهم به فلان صنف این معافیت را بدهم، باید مشخص باشد که من چه نوع معافیتی می‌دهم، به چه کسی می‌دهم، چرا دارم می‌دهم، اینها چیز‌هایی است که باید در بودجه مشخص شود، گزارش شده است. ضمن اینکه اگر نگذاریم دیگر هیچ چیزی را نمی‌توانیم معافیت کنیم. یعنی باید معافیت حتماً در قانون تعریف شده باشد، اگر هم می‌خواهم لغو کنیم در قانون باید تعریف شده باشد. دیده شده است اگر چیزی هم نقصان داشته باشد باید در فرآیند بررسی و رسیدگی این کار انجام شود. 
 
سؤال: نسبت مالیات به تولید ناخالص ملی در برنامه اشاره شده است که باید تعریف شود. البته عددی که آمده است پایان برنامه است، ۱۰ درصد، این هم جزء مواردی است که بیان کردید که باید ترکیبی باشد؟
تاجگردون: در مورد مالیات اعتقاد دارم که عدد ۴ و ۸ دهم هنوز پایین است، یعنی ۴ و ۷ دهم و ۴ و ۸ دهم خیلی بالا نرفته ایم، برخی می‌گویند مالیات خیلی زیاد شده است، این نسبت زیاد نشده است. می‌گوییم نسبت، صورت کسر داریم و مخرج کسر داریم، تغییرات هر کدام از اینها موجب می‌شود که این نسبت تغییر کند. روال دولت‌ها در تنظیم لایحه دولت و برآورد بودجه سال آینده وقتی می‌خواهند مالیات حساب کنند، می‌گویند تورم چند درصد است، چند درصد هم رشد اقتصادی است. مثلاً می‌گویند تورم ۳۰ درصد، ۴ درصد هم رشد اقتصادی، پس عدد مالیات سال گذشته ضربدر ۱ و ۳۴ می‌کنیم، می‌گوییم مالیات پیش بینی شده سال آینده. این روال خوب است، برای اینکه عدد و رقم دارد ولی پوشش مالیاتی را نشان نمی‌دهد. اینکه تولید ناخالص رشد پیدا کرده است، متناظر آن عدد مالیات هم ارزش پیدا می‌کند نشان نمی‌دهد. به نظر من یکی از آن ضعف‌های ما است که باید خیلی شفاف شود، دولت کار خوبی کرده است، معافیت مالیاتی را برای مشاغل سقف آن را بالاتر برده است، برای کارمندان سقف آن را بالاتر برده است، این عدد‌ها خوب است. ولی آن چیزی که مشخص است اینکه آن قسمت فرار مالیاتی و موضوعاتی که باید اتفاق بیفتد زیاد ملموس نیست، نسبت ما نباید هنوز آن ۴ و ۸ دهم را بدهد. اگر اشتباه نکنم سال‌های ۹۵، ۹۵ حدود ۷ و ۲ دهم هم بوده است، البته نه اینکه آن ۷ مطلوب بوده است، چون در آن سال‌ها رشد پایین بوده است، یعنی مخرج کسر پایین بوده است، به همین خاطر نسبت خودش را بالا نشان می‌دهد. ولی هر زمان این دو با هم متناسب رشد پیدا می‌کنند، باید این نسبت دی بی جی یا بعبارتی مالیات تولید ناخالص داخلی روند صعودی داشته باشد. 
 
سؤال: نسبت مالیات به اعتبارات هزینه‌ای چگونه دیده شده است؟
تاجگردون: آن هم همین وضعیت است یعنی وضعیت آن در این قسمت مناسب نیست، عدد آن را الان ندارم. 
سؤال: الان ظاهراً ۴۸ درصد است؟
تاجگردون: بله.
سؤال: تا پایان برنامه باید به ۸۰ درصد برسد؟
تاجگردون: روندشان یک دو درصد است.
سؤال: در یکسال آینده یکی دو درصد می‌شود؟
تاجگردون: می‌گویند این نسبت خوب نیست. 
سؤال: الزامات آن چه است که به آن نقطه برسد؟
تاجگردون: الزامات آن، چون امروز نسبت است، یکی مصرف است. چون ما آمده ایم این بودجه را تجمیع کرده ایم، مالیات همیشه بوده است، مصرف مشهود نبوده است. یعنی وقتی یک نسبت مشروط و شفاف می‌کنید، این عدد پایین می‌افتد. اگر بخواهیم اینها را خارج کنیم و نشان بدهیم مثل سنوات گذشته بله رشد دارد. ولی، چون عدد واقعی مصرف را در این نسبت کسر جلو می‌آوریم، عملاً ما نتوانسته ایم نشان بدهیم که این نسبت مالیات به مصرف هزینه مصرفی دارد ارزش پیدا می‌کند. چرا این حرف را می‌زند، می‌گوید دولت هزینه‌های مصرفی اش را باید از مالیات تأمین کند، برای همین این نسبت باید افزایش پیدا کند. وقتی می‌بینید تراز عملیاتی ۱۸ هزار همت شده است، این یعنی چه، یعنی اینکه دولت هنوز نفت اش را می‌فروشد، کالای سرمایه‌ای را می‌فروشد، صرف هزینه‌های جاری می‌کند. به همین خاطر در این قسمت دولت موفق نبوده است، سنوات گذشته موفق نبوده است، امیدواریم بعد از این ما بتوانیم در ۱۴۰۴ این را یک مقدار بهبود ببخشیم. 
 
سؤال: در بخش‌های دیگر بودجه، در موضوع حامل‌های انرژی برنامه دولت چه است، چه تغییراتی خواهیم داشت؟
تاجگردون: حامل‌های انرژی را حرف زیاد زده می‌شود ولی دراختیار دولت است که تصمیم بگیرد. دولت امسال ۲ میلیارد دلار گذاشته بود که بنزین وارد کند، شاید هم بیشتر. سال آینده این ۲ میلیارد دلار را به ۱ و ۲ دهم تقلیل داده است، یعنی می‌خواهد بنزین کمتری وارد کند. این بنزین کمتر وارد کردن، یک مقدار فشار در تولید داخل، یک مقدار باید کاهش مصرف اتفاق بیفتد. آن ۸۰۰ میلیون دلاری که ما به التفاوت این دو عدد را نگاه کنیم، بیانگر این است که ما روزانه ۷ یا ۸ میلیون لیتر باید مصرف مان کاهش پیدا کند. مصرف کاهش پیدا کردن با فرمان اتفاق نمی‌افتد، ما با سیاست‌های تنظیمی کنیم، یا قیمت بالا برود. ما موافق افزایش قیمت بنزین نیستیم، ولی موافق هر نوع سیاست تنظیمی و تهدید؟ کننده برای مصرف هستیم. حالا می‌تواند در واردات خودرو اتفاق بیفتد، در استفاده از سایر فرآورده‌های نفتی صورت بگیرد، می‌تواند در سهمیه اتفاق بیفتد، می‌تواند در افرادی که از بنزین استفاده می‌کنند اتفاق بیفتد، می‌توانیم جلوی قاچاق را بگیریم، می‌توانیم بنزین سوپر را قیمت آن را تغییر بدهیم. این چیز‌هایی است که می‌توانیم با این راه‌ها ۷ یا ۸ میلیون لیتر در روز را کاهش بدهیم. الان متوسط مصرف ۱۲۵ میلیون لیتر است، بعضی از روز‌ها تا ۱۵۰ میلیون لیتر هم رفت، آن سالی که قیمت افزایش داده شد که آن اتفاقات افتاد، ما ۹۰ میلیون لیتر بوده ایم، الان ۱۲۵ میلیون لیتر هستیم. یعنی کشش قیمتی بنزین، کشش قیمتی خاصی است و نمی‌شود با افزایش قیمت انتظار کاهش داشت. 
 
سؤال: تأثیرات مختلف هم خواهد گذاشت؟
تاجگردون: بله روی تورم خیلی اثر خواهد داشت. 
سؤال: اندازه بنزین و قیمت بنزین در همه ادوار، در همه سال ها، در مجلس، جزء بحث‌های مهم بوده است که شاید بیشترین زمان را هم چه کمیسیون و چه صندوق‌ها به آن اختصاص می‌دهد. جنابعالی اشاره کردید موافق افزایش نیستید، سال آینده قطعاً افزایش نخواهیم داشت؟
تاجگردون: به نظر من مجلس زیر بار افزایش قیمت بنزین نخواهد رفت. چنین چیزی هم در لایحه پیش بینی نشده است. 
سؤال: هم دولت پیشنهاد داده است و هم مجلس هم موافق این موضوع نیست؟
تاجگردون: دولت با همین مدل می‌تواند قیمت بنزین را بالا ببرد. یعنی در قانون هدفمندی اجازه دارد، ولی دولت نمی‌کند. 
سؤال:، چون بحث انرژی هم داشتیم، برای حل ناترازی انرژی چه نگاهی در بودجه است و چه احکامی آورده شده است؟
تاجگردون: ناترازی انرژی خیلی جدی است، البته باز هم در این قسمت به نظر جزء ضعف‌های لایحه است. ناترازی انرژی یا باید عرضه را زیاد کنیم، یا تقاضا را محدود کنیم. برای رشد اقتصادی نمی‌توانیم تقاضا را محدود کنیم. شما یک برق یا گاز یک کارخانه یا کارگاه را بخواهید قطع کنید، یعنی تولید آن را کم می‌کنید. پس ما در قسمت تقاضا، کاهش تقاضا که متأسفانه بعضی‌ها دنبال این می‌روند در این سنوات هم اتفاق افتاده است، اثر منفی بر رشد دارد که کار غلطی است. مهمترین بحث، بحث افزایش عرضه است. دولت در بودجه پیش بینی کرده است بحث نیروگاه‌های خورشیدی را، حالا ۳۰ هزار مگاوات را شروع کرده است که ۳۰ هزار مگاوات را اگر بتوانند تأمین کنند خیلی خوب است، یعنی چیزی است که در اهداف شان گذاشته اند. بخش عمده موضوعی که باید اتفاق بیفتد سرمایه گذاری در نفت و گاز است. سرمایه گذاری در نفت و گاز فی الواقع بخواهیم نگاه کنیم، هم توان ما این نیست که خیلی بتوانیم سریع تولید مثلاً نفت مان را در بخش صادرات از یک میلیون و ۸۰۰ هزار به ۲ یا ۳ و ۷۰۰ تولیدمان را ۴ میلیون کنیم. هدفگذاری کرده اند به ۴ میلیون در آخر برنامه، ولی این عدد پول می‌خواهد. متناظر آن گاز است، به نظر من منابع موجود برای رفع ناترازی‌ها و رفع یکباره ناترازی‌ها منابع کافی نیست، دولت باید تمام تلاش اش را برای ارتقای سطح عرضه کند. سیاست کاهش تقاضا را درست است که صرفه جویی خوب است، ولی صرفه جویی بیش از حد آن هم در بخش تولید عملاً منجر به کاهش رشد اقتصادی هم خواهد شد. 
 
سؤال: ناترازی هم جزء مواردی است که تا پایان برنامه خواهد بود؟
تاجگردون: بله تا پایان برنامه است، ما هم باید کار جدی انجام بدهیم. 
سؤال: اشاره کردید که روی نقاط ضعف لایحه است، در کمیسیون چه کاری باید کرد؟
تاجگردون: حتماً به آن می‌پردازیم. 
 
سؤال: نکته‌ای درباره گزارش دارید؟
تاجگردون: همین مطالب را در گفتند. موارد خوب است، یعنی همین چیز‌هایی که روی آنها بحث کرده ایم، همان نسبت مالیات خودشان هم گفتید، مصرف هم نسبت به هزینه‌های جاری هم فرمودید. به نظر من اگر این مسیر را برویم شاید بهتر شویم. 
سؤال: در لایحه بودجه سال آینده، میزان افزایش حقوق چقدر دیده شده است؟
تاجگردون: افزایش حقوق برای همه ۲۰ درصد است.
سؤال: در ارتباط با تورم مگر نباید باشد؟
تاجگردون: ۸ درصد اجرای قانون فرزندآوری است که برای قشر؟ جامعه است و معافیت مالیاتی هم که افزایش سقف معافیت مالیاتی است آن هم خودش یک درصدی را اضافه می‌کند. امسال شما ۱۲ میلیون تومان معافیت دارید، سال آینده ۲۴ میلیون معاف هستید. در نتیجه عملاً به حقوق خالص شما یک عدد اضافه شده است و کم نمی‌شود، سرجمع بخواهیم اینها را نگاه کنیم نزدیک به ۲۸ یا ۲۹ درصد می‌توانیم انتظار افزایش درآمد داشته باشیم. 
 
سؤال: طبق آماری که مرکز آمار اعلام کرده است، تورم ۳۱ درصد است؟
تاجگردون: بله ۳۱ درصد است. همین سال گذشته ۲۰ درصد از ۴۵ درصد بوده است. یعنی نسبت کنید ۲۰ درصد حقوق‌ها افزایش داده شده است، تورم ۴۰ یا ۴۳ درصد بوده است. الان نسبت ما به یکی دو درصد است. 
سؤال: الان مثلاً یک خانواده با دو فرزند چقدر افزایش حقوق خواهد داشت؟
تاجگردون: ۲۰ درصد، ۲۷ یا ۲۸ درصد می‌شود، افزایش فرزندآوری باضافه آن معافیت است. حکم این زیاد نمی‌شود. 
سؤال: الزاماً فرزندآوری یا فرزند دارند؟
تاجگردون: نه عایله مندی فرقی نمی‌کند. ببینید مثلاً شما حقوق تان ۱۵ میلیون تومان بوده است، شما در حقوق ۱۵ میلیون تومان ۱۲ میلیون معاف بوده اید، در ۳۰ میلیون ۱۰ درصد را مالیات می‌دادید، مثلاً ۳۰۰ هزار تومان مالیات می‌دادید. یک حقوق اگر ۲۰ میلیون تومان بود، ۱۲ میلیون تومان معافیت بودید، ۱۵ یا ۲۰ درصد هم از آن ۸ میلیون تومان، مثلاً یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مالیات پرداخت می‌کردید. الان دیگر این یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان را پرداخت نمی‌کنید، دریافت می‌کنید بدون اینکه در حکم حقوقی افزایشی صورت بگیرد. یعنی می‌خواهند بگویند نت دریافتی افزایش پیدا می‌کند، یکی نگاه نکند بگوید چرا حقوق ۳۰ درصد بالا نرفته است، حکم اینطوری بالا می‌رود، دریافتی از عدم پرداخت مالیات شکل می‌گیرد. آن دریافتی خالصی که افراد خواهند داشت، به آن عدد نرخ تورم نزدیک می‌شود. 
 
سؤال: وام ازدواج، یکی از دغدغه‌های مردم، چه تصمیمی گرفته شده است؟
تاجگردون: آن هنوز مانده است، باید جداول و احکامی که می‌خواهیم بررسی کنیم را باید نگاه کنیم. دولت یا بانک مرکزی گزارشی که می‌داد که الان شکافی که شما می‌بینید، ۵۵۰ همت دولت به مجلس پیش بینی کرده است که انواع وام‌های فرزندآوری و ازدواج است ولی آن چیزی که دولت برای اینکه مراکز سیستم بانکی دارد می‌گوید توان من از حساب قرض الحسنه و سپرده‌های جاری و ۵ درصد کاهش نرخ، من ۳۵۰ هزار تا می‌توانم بدهم. این شکاف شکاف زیادی است. ما برای سیستمی که مردم توقع درست نشود، توقعاتی نشود، بالاخره باید این را تنظیم کنیم، نه اینکه حکمی بدهیم مردم پرونده تشکیل بدهد و بعد اتفاقی نیفتد، مثل متناسب سازی حکم بازنشستگان که الان بازنشستگان عزیز الان همه ناراحت هستند. حق هم دارند ناراحت باشند ولی ما باید در تنظیم حکم این کار را کنیم نه اینکه حکمی تنظیم کنیم، مثلاً من بگویم ازدواج هر نفر ۲ میلیارد تومان، بعد ضرب می‌کنیم به تعداد ازدواج کنیم، بعد ببینیم عدد آن در سیستم بانکی نیست که بخواهیم انجام بدهیم. تنظیمات بودجه همین است به همین خاطر من نمی‌توانم الان عددی بگویم که این عدد، توقع ایجاد کند، اجازه بدهید لایحه را جلوتر برویم. 
 
سؤال: جدای از عدد لایحه طوری دیده شده است که تأیید سقف وام دراختیار بانک مرکزی باشد؟
تاجگردون: بله.
سؤال: کار را برای مردم سخت‌تر نمی‌کند؟
تاجگردون: مجلس در تصویب حتماً دخالت خواهد کرد، یعنی تمام اختیارات دراختیار بانک مرکزی باشد.
سؤال: تا الان که این میزان مشخص بود و تکلیف روشن بود، جنابعالی دلیل آن را توضیح دادید ولی آنطور که باید و شاید قانون اجرایی نمی‌شد، ولی تعداد سقف و اینها؟ 
تاجگردون: الان اصلاً دیگر اجرا نمی‌شود. من با رئیس بانک مرکزی صحبت کردم، نه اینکه مخالف باشند، ولی می‌گوید چه فرقی می‌کند حکم بدهید و ما ندهیم، باید پول باشد تا بدهیم. ولی وقتی حکم ندهیم مثلاً امسال ۵ درصد نرخ برداشت را کم کرده است، دیگر این کار را نمی‌کند. یا از سپرده‌های جاری، چون می‌گوید از قرض الحسنه، سپرده قرض الحسنه ۳۵۰ هزار تا نیست، ۲۰۰ هزار تا است، می‌گوید بانک از سپرده‌های جاری نمی‌آید وام قرض الحسنه بدهد. اینها چیز‌هایی هستند که ما باید در قانون آن را تعریف کنیم، حتماً مجلس بررسی می‌کند.
 
سؤال: برای واردات خودرو چطور؟
تاجگردون: دولت در لایحه برای واردات خودرو را ۲ میلیارد دلار پیش بینی کرده است. حتماً مجلس تصویب می‌کند با تعرفه ۱۰۰ درصد، یعنی با همان قانون تعرفه ۱۰۰ درصد که ۲ میلیارد دلار تخصیص ارز داده شود تا بتوانند واردات خودرو داشته باشند. 
سؤال: تفاوتی نسبت به قبل خواهد داشت؟
تاجگردون: قبل که تخصیص ارز نداشت.
سؤال: این بحث‌هایی که این دو سال اخیر خیلی مطرح می‌شد در مورد خودرو‌های وارداتی؟
تاجگردون: تا قبل از اینکه دولت تخصیص ارز نمی‌داد، الان می‌گوید من ۲ میلیارد دلار پیش بینی کرده ام. از این ۲ میلیارد دلار تعرفه ۱۰۰ درصدی درآمد قابل توجهی برای دولت هم دارد نه اینکه عاشق چشم و ابروی واردکننده خودرو یا مردم بوده اند، ولی در هر صورت یک درآمد خوبی هم برای دولت به همراه خواهد داشت. 
سؤال: تراز عملیاتی در این لایحه چقدر است؟
تاجگردون: تراز عملیاتی منفی است اگر اشتباه نکنم حدود ۱۸ هزار تا تراز عملیاتی منفی است. دلیل بزرگ شدن تراز عملیاتی منفی است، همان یکپارچه شدن بودجه است. یعنی شما آمدید یکپارچه کرده اید، شما هدفمندی مصارف آن خیلی بیشتر از منابع آن است. به همین خاطر عدد تراز خیلی بالاتر می‌رود.
 
سؤال: یعنی اگر آن نگاه را داشته باشیم نمی‌توانیم بگوییم زیاد است ولی کلاً میزان را باید زیاد بدانیم؟
تاجگردون: بله میزان بالا است، میزان واقعی بالا است. متأسفانه دارد زیاد هم می‌شود، آقای گل محمدی اشاره کردند به دلیل مصرف سهم بالای مصارف یا بودجه هزینه دولت هیچ تراز؟
سؤال: بعضی‌ها یک نگاهی دارند که لایحه استقراض است؟
تاجگردون: اتفاقاً نوع استقراض به دلیل اینکه متمرکز کرده اند به اوراق، بهتر است استقراضی باشد که کسری بودجه پنهان باشد که بخواهیم به سیستم بانکی دست درازی کنیم. اوراق تنظیم کننده خیلی سیاست‌های دیگر می‌تواند باشد. این نوع استقراض بهتر استقراضی است که مستقیم از بانک مرکزی بخواهیم برداشت کنیم. 
سؤال: یعنی استقراضی بودن را تأیید می‌کنید؟
تاجگردون: وقتی می‌گوییم واگذاری دارایی‌های مالی یعنی همین. یعنی پته‌های قرض را گرفته اید، ضمن اینکه یک سهم آن را برای ۲۰۰ هزار تا از ۷۰۰ هزار تا مربوط به پرداخت سود بدهی‌های سنوات گذشته که اوراقی است که دست مردم و نهاد‌ها است. 
سؤال: برای واقع دیدن درآمد‌ها و هزینه‌ها در لایحه در مجلس، چه تدابیری اندیشیده شده است؟
تاجگردون: دولت یک لایحه داده است، واقعاً من نمی‌توانم اظهارنظر کنم تا جداول نیاید نمی‌دانم چقدر است. یک بخشی باید آنجا خیلی ریز نگاه کنیم که مسائلی کم شماری نشده باشد و منابع بیشماری نشده باشد. 
سؤال: نکته پایانی را بفرمایید؟
تاجگردون: اولاً ممنون که این برنامه را گذاشته اید، این برنامه باید روند داشته باشد تا مردم در جریان امورات سال آینده شان چه اتفاقاتی می‌افتد، بخش خصوصی و دولت هم همینطور. کلاً تنظیمات این اتفاقات لازم است. ما در شرایطی هستیم که فکر می‌کنم هم دولت و هم مجلس و هم آنهایی که اهل قلم و کارشناسی هستند، بهترین پیشنهادات را برای برون رفت از مشکلات بدهند. چون نقد و انتقاد را همه بلد هستیم، ولی این نکته که ما در این شرایط باید کمک کنیم با آرامش بودجه را جمع و جور کنیم یکی از نکات ضریب و مورد نیاز این روز‌های دولت و مجلس است.
نام فرستنده :
ایمیل گیرنده :