شنبه 20 آذر 1400-16:50 کد خبر:48415

مشارکت همه‌جانبه کلید طلایی کنترل همه‌گیری کرونا

انعکاس شمال - هم‌زمان با بازگشــایی مــدارس به‌عنوان یکــی از اماکــن تجمعــی، فراهم‌کردن شــرایط لازم بــرای حفــظ ســامت فرهنگیــان، دانش‌آموزان و ســایر کارکنــان و به‌منظور کاهـش مواجهـه، قطــع زنجیـره تمــاس بیماری کووید -۱۹ از اهمیـت بالایی برخوردار است...


مقدمه:

هم‌زمان با بازگشــایی مــدارس به‌عنوان یکــی از اماکــن تجمعــی، فراهم‌کردن شــرایط لازم بــرای حفــظ ســامت فرهنگیــان، دانش‌آموزان و ســایر کارکنــان و به‌منظور کاهـش مواجهـه، قطــع زنجیـره تمــاس بیماری کووید -۱۹ که از اهمیـت بالایی برخوردار است.

روابط‌عمومی دانشگاه علوم پزشکی مازندران اقدام به تهیه گزارشی آموزشی کرده است. در ایــن راســتا ضــرورت دارد علاوه بــر رعایــت اصــول بهداشــتی، مقــررات ویژه‌ای از طریــق فاصله‌گذاری اجتماعــی، بــرای کاهــش مواجهــات، متناســب بــا ســطح اضطــرار و درجــه اهمیــت فعالیــت آموزشــی و مهارتــی در نظــر گرفتــه شــود.

 

*کلید طلایی کنترل کرونا، مشارکت همه‌جانبه

نزدیک به دو سال از ورود ویروس کرونا به مازندران می‌گذرد. هر بار که موج جدید از سویه جهش‌یافته این ویروس بخش‌هایی از جامعه را در برمی‌گیرد، تلاش‌های برای از میدان بدر کردن آن در دستور کار اعضای کادر درمان و بهداشت قرار می‌گیرد. اعتقاد کارشناسان امر بر این است که هر بار دغدغه‌مندی و همراهی مردم در مقابله با تیم‌های مقابله‌کننده بیشتر و پررنگ‌تر بوده، سرعت و قدرت برخورد با کرونا نیز شتاب بالاتری به خود گرفته و دفاع در برابر تهاجمات این دشمن نامرئی با سهولت بیشتری انجام شده است. این یک واقعیت است که کرونا بی‌توجه به پایگاه اجتماعی و جایگاه افراد، به کمین افرادی می‌نشیند که در مواجه با این ویروس، سهل‌انگارانه برخورد کرده باشند. کووید - ۱۹ قادر به درگیرکردن طعمه‌های خود نخواهد بود به‌شرط آنکه هر فرد خود را مسئول سلامت خود، خانواده و اطرافیانش دانسته و به رعایت پروتکل‌های بهداشتی اهتمام ورزیده و در راستای آگاه کردن دیگران از خطرات ابتلا به این ویروس تلاش کند. وقتی عزم همگانی برای مقابله با این دشمن خطرناک به وجود بیاید، کرونا با هر موجی قادر به عبور از سپرهای دفاعی ما نخواهد بود. این روزها که با افزایش تعداد افرادی که واکسن تزریق کرده‌اند، و هنگام حضور در مجامع عمومی ماسک به چهره دارند و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند، امیدواری‌ها برای از میدان بدر کردن کرونا پررنگ‌تر از همیشه شده است. باید به این باور برسیم که کلید طلایی کنترل کرونا، مشارکت همه‌جانبه است. اگر مشارکت همگانی از سوی ساکنان استان برای این مهم، جدی‌تر از قبل صورت گیرد، مهار تهاجمات کرونا قابل‌دسترس و شدنی است. امروز ضرورت دارد تا هرکدام از ساکنان مازندران خود را یک مدافع سلامت بدانند و در کنار آن‌ها سدهای مقابله با این اهریمن سمج را محکم‌تر از همیشه بنا کنند تا در این جنگ نابرابر سهیم باشند. مسئولیت‌پذیری و تلاش برای سالم ماندن خود و اطرافیان از گزند کرونا راهکاری اساسی برای گذر از این مهلکه است. باهم باشیم تا کرونا ما را از هم نگیرد.

مشارکت همه‌جانبه کلید طلایی جامعه در کنترل همه‌گیری بیماری کووید - ۱۹ است. هر مازندرانی باید این باور را در خود تقویت کند که با کمک همکاران مراقب سلامت، همسایگان و افراد نزدیک محل سکونت خود را می‌تواند به سمت سلامتی سوق دهد.

 

*دانش‌آموزان سفیران سلامت

باید آگاه باشیم که "اُمیکرون" آخرین ویروس نیست و احتمال اینکه ویروس جدیدتر هم از راه برسد زیاد است! هرچند که بنا بر آمارهای اعلام شده از سوی دانشگاه علوم پزشکی در استان مازندران درصد افرادی که اقدام به تزریق دوزهای مختلف واکسن کرده‌اند، آمار قابل قبولی دارد اما رعایت ۴۵ درصدی شیوه‌نامه‌های بهداشتی در استان یک ضعف بزرگ در مواجهه با کرونا است.

تمامی اصناف، مشاغل، شهروندان، دستگاه‌های اجرایی، سازمان‌ها، نهادها، و مدارس و دانشگاه‌های استان ضرورت دارد تا نسبت به نوع جدیدی از ویروس کرونا که کشور را تهدید می‌کند، با فاصله‌گرفتن از عادی‌انگاری و با رعایت موازین بهداشتی ستاد کرونا، مقابله کنند.

بر اساس اعلام دانشگاه علوم پزشکی، میزان رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در استان از ۴۵ درصد به سمت ۴۰ درصد می‌رود اما بازگشایی مدارس می‌تواند برای اطلاع‌رسانی در حوزه کرونا فرصتی مناسب باشد. چراکه در این کلاس‌ها می‌توان در کنار تدریس، راه‌های پیشگیری و برخورد با کرونا را به دانش‌آموزان آموزش داد. به‌این‌ترتیب هر دانش‌آموز سفیری برای سلامت در خانواده خواهد شد. به‌این‌ترتیب زمینه‌های ایجاد عزم عمومی برای سلامت و اشاعه فرهنگ خودمراقبتی در جامعه به وجود می‌آید.

درهرحال، توانمند ساختن مردم به‌عنوان یک فرد مؤثر در سلامت جامعه، تقویت مسئولیت‌پذیری مردم در قبال نیازهای دیگران و تأثیرگذاری آنان بر زندگی دیگران باعث ایجاد سدی در برابر کرونا خواهد بود.

مشارکت در امور مختلف باعث تقویت روحیه کار تیمی دانش‌آموزان می‌شود. سفیران سلامت برنامه‌های خودمراقبتی و سلامت را به خانواده‌های خود منتقل می‌کنند.

توجــه بــه پیشــگیری از تجمــع، رعایــت فاصله‌گذاری در ترددهــا، و تهویــه مناســب از مــوارد قابل‌توجه در بازگشــایی مــدارس اســت و کمــاکان اولویــت شــامل شســتن دست‌ها، فاصلــه فیزیکــی مناســب و اســتفاده از ماســک بــرای همــه افــراد در مدرســه مــورد تأکیــد ایــن دستورالعمل می‌باشد.

 

*غربالگری، مراقبت و بازگشت به مدرسه

غربالگری دانش‌آموزان و کارکنان مدارس در همه‌گیری کووید -۱۹ لازم است، پیش از بازگشایی کامل مدارس، فعالیت‌های زیر انجام پذیرد:

والدین برای متعهد بودن آن‌ها در مورد نفرستادن دانش‌آموز مبتلا یا مشکوک به بیماری واگیر به مدرسه آموزش لازم داده شود.

 مراقب سلامت مدرسه یا رابط بهداشت لازم است در صورت مشاهده علائم بیماری در بین دانش‌آموزان و کارکنان، اقدامات بهداشتی لازم را مطابق فرایند پاسخ سریع، انجام دهند.

 لازم است مدرسه برای کنترل ورود احتمالی کارکنان بیمار یا مشکوک به بیماری و جداکردن آن‌ها از افراد سالم، برنامه غربالگری، بیماریابی و جداسازی مشخصی داشته باشد و همچنین شیوه‌ای برای اطلاع‌رسانی به والدین یا سرپرست دانش‌آموزان فوق تعیین کند.

در بدو ورود به مدرسه و حتی روزانه همه دانش‌آموزان، معلمان و سایر کارکنان، از نظر وجود علائم بیماری به‌ویژه تب، کنترل شوند.

 مدرسه نسبت به ثبت و گزارش مبتلایان اقدام کند و در صورت نیاز به تصمیم‌گیری با کارشناسان ناظر بهداشت، مشورت نماید.

نحوه مراقبت از افراد مشکوک یا مثبت و افراد در معرض تماس فرد مشکوک یا مبتلا، کلیه افراد علامت‌دار (تب‌دار و...) اعم از دانش‌آموز، کادر اجرایی، آموزشی، خدماتی سرویس مدرسه، لازم است شناسایی و اقداماتی که به آن اشاره می‌کنیم متعاقباً انجام گیرد: فرد مشکوک بلافاصله از سایرین جدا و به مرکز منتخب خدمات جامع سلامت معرفی شوند. این افراد تا تعیین تکلیف توسط پزشک مرکز، حق ورود به مدرسه ندارند. برای این افراد در مرکز منتخب و پس از ویزیت پزشک تست PCR انجام خواهد شد.

 

*فرد در تماس با فرد مبتلا

کلیه افراد در تماس با فرد مبتلا (از ۴۸ ساعت قبل از شروع علائم) باید شناسایی شوند. هم‌کلاسی‌ها، افراد هم سرویس و کادر مدرسه افراد شناسایی شده به مراکز خدمات جامع سلامت منتخب برای بررسی و اجرای فرایند ردیابی بیماری معرفی می‌شوند و در صورت شناسایی بیش از یک مبتلا در کلاس، کل آن کلاس به مدت ۲ ھهفته غیرحضوری خواھند شد.

افراد مبتلا پس از جداسازی معمولاً با گواهی پزشک مرکز خدمات جامع سلامت منتخب، بعد از دوره نقاهت، می‌توانند به مدرسه بازگردند.

منطقه و یا ناحیه آموزش‌وپرورش لیست موارد مشکوک و مثبت شناسایی شده را به‌صورت هفتگی به آموزش‌وپرورش شهرستان و مرکز بهداشت شهرستان ارسال و در صورت استقرار سامانه برخط و مشترک امید این اطلاع رسانی باید در لحظه انجام گیرد.

 

*مراقبت از گروه‌های آسیب‌پذیر

سه گروه با گواهی پزشک معتمد، به‌عنوان افرادی که در معرض ابتلا به بیماری کووید - ۱۹ عارضه دار قرار دارند، در نظر گرفته شده است. فعالیت این گروه‌ها (دانش‌آموزان و کارکنان) تا زمان انجام واکسیناسیون به‌صورت غیرحضوری و مجازی برنامه‌ریزی گردد.

- گروه الف - افراد با بیماری زمینه‌ای مانند بیماری قلبی - عروقی، بیماری‌های کبدی، بیماری‌های کلیوی، فشارخون بالا، دیابت وابسته به انسولین، بیماری‌های تنفسی زمینه‌ای، آسم مقاوم به درمان، افراد مبتلا به چاقی مفرط

 

- گروه ب - بیماران با نقص ایمنی تحت درمان بیش از دوهفته، شیمی‌درمانی، بدخیمی‌ها، پیوند اعضاء

 

- گروه ج - مادران باردار، دانش‌آموزان مبتلا به فلج مغزی با ناتوانی حرکتی در دست‌ها، محدودیت بینایی شدید، کودکان ذهنی و اوتیسم و چندمعلولیتی که توانایی خودمراقبتی مستقل مثل شستن دست‌ها و نگهداری ماسک ندارند.

 

*پیشگیری و کنترل کووید - ۱۹ در مدرسه

مدرسه باید مطابق با دستورالعمل‌های شستشوی مرتب و مکرر دست با آب تمیز و صابون مایع و استفاده از محلول الکل یا ژل ضدعفونی‌کننده دست را برای معلمان، کارکنان و دانش‌آموزان اجرا کند. ژل یا محلول با پایه الکل ضدعفونی‌کننده دست در تمام کلاس‌های درس قرار داده شود.

 

*بهداشت و حفاظت فردی توسط کلیه افراد رعایت شود

نظارت بر جلوگیری ازدست‌دادن، روبوسی و بغل کردن افراد با یکدیگر صورت گیرد.

استفاده از ماسک برای همه افراد الزامی است و نحوه استفاده صحیح از آن توصیه و آموزش داده شود.

دانش‌آموزان از ماسک مناسب سن خود استفاده کنند.

همه افراد ملزم به استفاده از وسائل شخصی هستند.

نیروهای خدماتی در هنگام نظافت باید از لباس حفاظتی، ماسک و دستکش لاتکس یک‌بارمصرف استفاده کنند.

برای ثبت حضوروغیاب، ترجیحاً از سیستم تشخیص چهره (کارت‌خوان) کارکنان استفاده شود. در صورت داشتن دفتر حضوروغیاب، امکان ضدعفونی فراهم گردد.

برای تماس با دکمه‌های آسانسور، از دستمال کاغذی یا دستکش استفاده شود. هنگام عطسه یا سرفه کردن از دستمال کاغذی استفاده شود ودر صورتی که دستمال وجود نداشت از قسمت داخلی آرنج، موقع سرفه و عطسه استفاده شود.

از تماس دست‌های آلوده با چشم، بینی و دهان خودداری شود.

در نمازخانه‌ها استفاده از مهر و سجاده شخصی و رعایت فاصله ایمن ضرورت دارد.

کارکنان خدماتی بعد از گندزدایی به‌ویژه در سطح مدارس و مجتمع‌های بزرگ‌تر (در صورت امکان) دوش گرفته و در هنگام خروج با لباسی غیر از لباس کار، مدرسه را ترک کنند.

هر یک از معلمان از محلول ضدعفونی‌کننده شخصی استفاده کنند.

آب آشامیدنی سالم برای همه دانش‌آموزان به‌ویژه مناطق محروم فراهم شود.

گچ و یا ماژیک وایت برد مورداستفاده معلمان و دانش‌آموزان جدا باشد. در صورت امکان، دانش‌آموزان گچ و یا ماژیک وایت برد شخصی به همراه داشته باشند.

معلمان و دانش‌آموزان از لیوان کاغذی یکبار مصرف و دستمال کاغذی شخصی استفاده کنند.

دانش‌آموزان تاحدامکان کمترین وسایل رابین خانه و مدرسه جابه‌جا کنند.

همه معلمان و کارکنان و دانش‌آموزان در مدت‌زمان حضور در مدرسه باید از ماسک استفاده کنند.

از تجمع در محیط‌های خاص مدرسه از قبیل دفتر، آبدارخانه، اتاق کپی، اتاق‌های کار عملی و آزمایشگاهی خودداری شود.

گواهی سلامت مستخدمین و سرایداران مدارس کنترل و به‌روزآوری شود. پوسترها، بنرها و استندهای مربوط به آموزش رعایت پروتکل‌های بهداشتی در معرض دید همه و در محل‌های مناسب نصب شوند.

 

*بهداشت مواد غذایی

هرگونه فعالیت بوفه‌ها و پایگاه تغذیه سالم مدارس تعطیل باشد.

سرو غذای گرم برای معلمان، دانش‌آموزان و کارکنان مدرسه در مدرسه مجاز نمی‌باشد.

تردد افراد متفرقه به آبدارخانه مدرسه مجاز نمی‌باشد.

دست‌به‌دست کردن مواد غذایی توسط افراد صورت نگیرد.

دانش‌آموزان از مایعات بیشتر مصرف کنند و قبل از نوشیدن آب، بطری آن شسته شده باشد.

در صورت مصرف میوه، به طور کامل و بر اساس اصول بهداشتی آن را شستشو و پوست آن گرفته شود.

 

*بهداشت ابزار و تجهیزات

گندزدایی:

برنامه مدون گندزدایی همه سطوحی که دارای امکان تماس زیاد است، در مدارس تهیه گردد و به نیروی مسئول، آموزش لازم ارائه شود.

در مدارس دو شیفته، زمان مناسب برای گندزدایی و آماده‌سازی مدرسه بین دو شیفت، در نظر گرفته شود.

تأمین و دپوی حداقل ۲ هفته‌ای مواد ضدعفونی‌کننده، صابون مایع، دستکش،

ماسک، دستمال کاغذی و... از دیگر الزامات جهت بازگشایی مدارس می‌باشد.

از ایمنی محل دپوی مواد ضدعفونی‌کننده و گندزدا اطمینان حاصل شود.

در صورت وجود سالن‌های ورزشی و بازی، وسایل و تجهیزات بعد از هر بار استفاده گندزدایی شوند.

در رخت‌کن و حمام سالن ورزشی، استفاده از وسایل بهداشتی شخصی/یکبار مصرف ضروری است. به‌طورکلی در دوران پاندمی حمام باید بسته باشد و استفاده همگانی نشود. نصب ظروف حاوی مواد ضدعفونی‌کننده دست‌ها با پایه نگهدارنده به تعداد مناسب در هر طبقه و راهروها انجام شود.

نظافت سطوح که دارای تماس مشترک است نظیر میزهای خدمت، مبلمان، تخت، میز و صندلی‌های سلف‌سرویس، راه‌پله‌ها، دستگیره‌ها، کمدهای وسائل، سرویس‌های بهداشتی، اتاق‌ها، راهروها، سالن اجتماعات، کارگاه‌ها و سایت کامپیوتر، تجهیزات در محوطه و حیاط و ... به‌صورت مستمر انجام شود.

کلیه لوازم شخصی دانش‌آموزان استثنایی شامل ویلچر، عصا، وسایل توان‌بخشی و.... باید هنگام ورود و خروج از مدرسه گندزدایی شوند.

دو مرحله نظافت و گندزدایی جدا از یکدیگر بوده و نباید هیچ‌گونه اختلاطی بین مرحله شوینده و گندزدایی انجام گیرد.

 هنگام گندزدایی و نظافت، سالن‌ها باید خالی از افراد بوده و درها و پنجره‌ها باز گذاشته شوند و جهت تهویه بهتر هواکش نیز روشن باشد.

 محلول‌های گندزدای کلره باید روزانه تهیه و استفاده شود (کارایی محلول پس از گذشت ۲۴ ساعت کاهش می‌یابد).

امکانات لازم برای شستشوی مرتب دست‌ها و استفاده از ماسک یکبار مصرف در طول شیفت برای شستشو و گندزدایی روزانه فراهم شود.

 لباس کار برای پرسنل مسئول نظافت باید فراهم شود.

ازِتی جداگانه فقط برای گندزدایی مکان‌هایی که امکان آلودگی وجود دارد استفاده شود.

فرد ویا افراد مسئول نظافت در هنگام نظافت باید از وسایل حفاظت فردی شامل ماسک و لباس کار مناسب و مقاوم در برابر خوردگی استفاده نمایند.

نظافت را از یک نقطه آغاز و در طرف یا نقطه مقابل به پایان برسانید (نظارت شود که ِتی به‌صورت مارپیچ حرکت داده شود).

«تی‌هایی» که برای نظافت کف اتاق‌ها و سالن‌ها و غیره استفاده می‌شود باید دارای چند «سَر اضافی» باشند.

پس از استفاده از پارچه‌ها، دستمال نظافت و ِتی، باید در آب داغ شسته شود.

در هنگام گندزدایی احتیاط‌های لازم در ارتباط با برق‌گرفتگی رعایت شود.

نظارت شود که تجهیزات و ماشین‌آلات گندزدایی بعد از پایان کار شسته و به روش مناسب بسته به ظرفیت تجهیزات و ماشین‌آلات خشک گردند.

 

 *بهداشت ساختمان

تهویه:

بیشترین تهویه طبیعی در زمانی که پنجره‌ها در ۲ طرف کلاس باز باشند، فراهم می‌گردد.

هوای تمیز باید به طریق مؤثر وارد هر کلاس شده و آلاینده‌های تولید شده در هر اتاق به نحو مؤثری خارج شود، به‌گونه‌ای که مانع از انتشار عفونت‌های منتقله از هوا بین افراد حاضر در فضای داخلی گردد.

شرایط به‌گونه‌ای فراهم شود که امکان حداقل ۶ بار تعویض هوا در ساعت (در هر بار ۱۰ دقیقه)، در کلاس فراهم گردد.

تعداد فن‌های مکشی باید متناسب با مساحت سطح کلاس باشد.

در صورت استفاده از کولر آبی و گازی، پنجره‌ها و درها به میزان 25درصد جهت خروج هوا باز باشند.

به‌منظور افزایش حرکت هوا در داخل کلاس می‌توان از پنکه یا پنکه سقفی استفاده شود.

در صورت استفاده از سیستم تهویه مطبوع، سیستم به گون‌های تنظیم شود که حداکثر جریان ورودی از هوای آزاد تأمین شود.

در صورت نیاز به وسایل گرمایشی، هر یک ساعت یکبار هوای کلاس تهویه شود پنجره‌ها به مدت ۱۰ دقیقه باز باشند و نظارت شود که دانش‌آموزان حتی‌المقدور با پوشش کافی در کلاس حضور داشته باشند.

به‌منظور تهویه مناسب و مستمر از هواکش استفاده شود و همچنین درها و پنجره‌های سالن‌ها باز گذاشته شوند.

محل‌های اقامت و سرویس‌های بهداشتی دارای تهویه مناسب باشند.

اتاقک آسانسورها دارای تهویه فعال و مناسب باشد.

 

*سرویس‌های بهداشتی

سیستم لوله‌کشی صابون مایع و دستمال کاغذی در توالت‌ها و سرویس‌های بهداشتی تعبیه گردد.

قبل از کشیدن سیفون توالت فرنگی، در آن را بگذارند تا میکروب‌ها در هوا پخش نشوند.

دستشویی‌ها و توالت‌ها، روزانه حداقل دو بار در طول ساعات کار مدرسه و یکبار در انتهای کار مدرسه یا انتهای نوبت بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغ شده گندزدایی شوند.

 سطل‌ها، دستمال‌ها و وسایل نظافت و گندزدایی سرویس‌های بهداشتی باید مجزا باشند.

جهت کاستن از تماس مستقیم دست‌ها با در و دستگیره‌های ورودی و خروجی ساختمان، سرویس‌های بهداشتی، آنها را به حالت نیمه‌باز و یا مجهز به پدال باز شونده باشند (در صورت امکان) یا برای سهولت تردد از جک و آرام‌بند درها استفاده گردد.

 

*پسماند

دفع پسماندها به شیوه بهداشتی در سطل‌های دردار پدالی انجام شود.

پرسنل مسئول جمع‌آوری و دفع پسماند با رعایت تمامی ملاحظات بهداشتی، جمع‌آوری پسماند در کیسه‌های پلاستیکی محکم در آخر هر شیفت را در دستور کار قرار دهند.

 

*آب آشامیدنی، آبخوری و آب‌سردکن‌ها

آب‌خوری‌ها و آب‌سردکن‌های سنتی به‌صورت موقت حذف شوند (موارد دارای پدال یا چشم الکترونیک بلامانع است).