دوشنبه 15 آذر 1400-19:24 کد خبر:48411

نسخه عبور از سرگیجه‌ های سفری


انعکاس شمال - حالا سفر می‌تواند اتفاق سالمی باشد اما بسیاری افراد از همان لحظه‌ای که به سفر فکر می‌کنند، باید به چاره‌ای برای «بیماری مسافرتی» خود نیز فکر کنند.

حالا دیگر آهسته آهسته می‌توان به بستن کوله‌بار سفر فکر کرد. با افزایش پوشش واکسیناسیون، از ابتدای آذر، افرادی امکان سفر را دارند که کارت تزریق هر دو دوز واکسن را ارائه کنند.

عارضه‌ای که بعضی افراد در طول سفر به آن دچار می‌شوند. در شرایط حاد بیماری، سفر با خودروی شخصی نیز برای فرد مبتلا به بیماری مسافرتی آزاردهنده بوده و لذت سفر را از او می‌گیرد. بیماری مسافرتی از معضلاتی است که خیلی‌ها را گرفتار می‌کند؛ علت و راهکارهای جلوگیری از بروز بیماری مسافرتی یا کاهش نشانه‌های آن موضوعی است که در آغاز هر فصل از سفر باید به آن پرداخت.

اگر دچار بیماری مسافرتی هستید؛ بدانید که ویژگی خاصی دارید. دست‌کم بیماری شما قدمتی به درازای تاریخ بشر دارد! می‌گویند اولین‌بار یونانی‌ها و رومی‌ها بودند که بیماری مسافرتی را شناختند.

شاید هم اصلا ندانید به این بیماری مبتلا هستید اما به محض نشستن در خودرو و کمی تکان خوردن و دور زدن آن، دچار حالت تهوع می‌شوید. تعجب کردید؟ بله، همین نشانه یعنی این که شما به این عارضه دچارید.

در کجا لانه کرده؟

هر عارضه‌ای، زمینه و علتی دارد؛ دلیل بیماری مسافرتی نیز ناشی از ناتوانی مغز در تشخیص ارسال پیام‌ ها (سیگنال‌ها) از اندام‌های مختلف به مغز است. بگذارید اصل ماجرا را بشکافیم. در افراد مبتلا به بیماری مسافرتی، حس‌های متعددی بروز می‌کنند.

نخستین حس، ترس است که باعث تلاطم روانی فرد می‌شود. سرگیجه و چرخش اشیا در اطراف، انقباض و تنش در عضلات و احساس حرکت و لرزش در گوش که ممکن است با سوت‌کشیدن همراه باشد. این حالت‌ها و حس‌های سردرگم و متعدد، باعث اختلاط در انتقال پیام شده و مغز در نهایت پیام بیماری، سرگیجه، تهوع همراه با تعرق را به بدن منتقل می‌کند.

گوش‌ها مقصرند

گوش‌ها فقط برای شنیدن نیستند. «گوش میانی» عامل اصلی حفظ تعادل بدن بوده و هر عاملی که عملکرد سیستم دهلیزی را دچار اختلال کند، محرکی برای به هم خوردن تعادل بدن است. سیستم دهلیزی شامل سه جفت کانال نیم‌دایره‌ای و دو کیسه به‌نام‌های «ساکول» و «اُتریکول» هستند.

این ساختار، اطلاعات لازم درباره شرایط محیط اطراف شما را به مغز منتقل می‌کند. داخل نیم‌دایره‌ها مایعی وجود دارد که با چرخش سر شما، حرکت می‌کنند.

ساکول و اتریکول نیز به گرانش زمین حساس هستند. در مجموع این ساختارها به مغز پیام می‌دهند شما در چه شرایطی قرار دارید.

مغز با دریافت پیام از سیستم دهلیزی وضعیت شما را متعادل نگه می‌دارد. اما در افراد مبتلا به بیماری مسافرتی، پیام‌های متعدد، مغز را سردرگم کرده و تهوع و سرگیجه اتفاق می‌افتد. درست مثل وقتی که در تصمیم‌گیری سردرگم هستیم و نمی‌دانیم چه کار می‌کنیم!

می‌روم، می‌آیم یا ایستاده‌ام؟

فرض کنید در هواپیما نشسته و در حال پروازید. گوش‌ها تغییراتی را حس می‌کنند. اما چشم‌ها به مغز پیغام می‌دهند در حال حرکت نیستید.

این دو پیغام مختلف باعث سردرگمی مغز می‌شود. سفر دریایی شما پایان یافته است. روی خشکی ایستاده‌اید. اما همچنان بدن شما پیغام حرکت به مغز صادر می‌کند. بازهم مغز دو پیغام مختلف دریافت کرده و سردرگم می‌شود. نتیجه هر دو مسأله یکسان است! بیماری مسافرتی با نشانه‌های آن آغاز شده و سفر شما تلخ می‌شود!

نشانه‌ها می‌آیند که تلخ شود

نخستین علامت بروز بیماری مسافرتی، «عرق سرد» و «حالت تهوع» است. این حالت ناشی از پر بودن معده نیست. سرگیجه، افزایش بزاق دهان، از دست دادن اشتها و رنگ‌پریدگی از نشانه‌های مشترک و بارز بیماری مسافرتی است. در بعضی افراد ممکن است سردرد، خستگی و بی‌حالی و نفس‌نفس‌زدن نیز دیده‌شود.

به خودتان باید مسلط شوید

حالا که می‌دانید دچار بیماری مسافرتی هستید، باید یاد بگیرید به خودتان مسلط شوید. مدت زمان علائم در افراد مختلف متفاوت است.

از سوی دیگر شدت و مدت بروز نشانه‌ها به وضعیت روانی شما هم بستگی دارد. به این معنی که اگر دچار استرس و اضطراب، افسردگی یا هر اختلال دیگری باشید؛ روی شدت و مدت بروز نشانه‌ها اثرگذار است. در زمان بروز نشانه‌ها، برای کنترل و جلوگیری از پیشرفت آن، این کارها را انجام دهید.

آرام باشید: سعی کنید فکرتان را منحرف کنید. برای این کار می‌توانید نفس کشیدن عمیق یا شمارش معکوس از ۱۰۰ را شروع کنید. چشم‌ها را ببندید. این کار به آرامش بیشتر شما کمک می‌کند.

به ثابت دل ببندید: در یک نقطه، ثابت نشسته و به یک نقطه ثابت نگاه کنید. برای مثال اگر در قایق یا کشتی هستید، به دماغه کشتی یا نوک قایق نگاه کنید. اگر داخل خودرو هستید، از پنجره بیرون را نگاه کنید و حواس‌تان را به حرکت اشیای بیرون پرت کنید. سعی کنید خودتان هم در یک نقطه ثابت نشسته و هیچ حرکتی نداشته باشید.

نوشیدنی ممنوع: پیش از شروع سفر- با هر وسیله‌ای- بهتر است از نوشیدن هر نوع نوشیدنی‌ای خودداری کنید تا معده پر نشده و اصطلاحا آبکی نشود. ضمن این‌که با آبکی شدن معده، اسید معده نیز افزایش یافته و این خود عاملی محرک است.

هوای تازه: اگر داخل هواپیما هستید، دریچه بالای سر صندلی خود را روی خود تنظیم کنید تا کاملا هوای تازه در دسترس شما باشد. در کشتی، روی عرشه بروید و در نقطه‌ای ثابت بنشیند. اگر در خودروی شخصی یا اتوبوس، قطار و... هستید، حتما کنار پنجره نشسته و کمی آن را باز کنید تا هوای تازه به مقدار کافی در اختیار داشته باشید. از کشیدن سیگار خودداری کنید.

پنکه‌وار حرکت نکنید: از پایین انداختن سر، مطالعه در حین حرکت، برگشتن و نگاه کردن به پشت سر، چرخاندن سر و صحبت‌کردن یا نگاه‌کردن به نفر بغل دستی و هر کاری که باعث شود «سر» را حرکت دهید، خودداری کنید. همان‌طور که گفتیم، گوش میانی مسؤول حفظ تعادل و انتقال پیام به مغز است. حرکت بیش از اندازه سر باعث حرکت مایع گوش میانی و تشدید پیام‌ها و شروع یا افزایش نشانه تهوع می‌شود.

معده را خالی بگذارید: خوراکی‌های ارائه شده در هواپیما، قطار، کشتی و حتی صبحانه بین راه در خودروی شخصی بسیار دلچسب است. اما از مصرف آنها در طول حرکت خودداری کنید. از یک ساعت پیش از شروع سفر - با هر وسیله‌ای- نیز معده را پر نکنید.

داروهایی که به شما کمک می‌کند

برای جلوگیری از حالت تهوع می‌توانید از دو داروی گیاهی، دو داروی شیمیایی و یک روش فیزیکی برای کنترل تهوع کمک بگیرید.

زنجبیل تازه: این داروی گیاهی برای درمان سرگیجه کاربرد دارد. به همین دلیل تکه کوچکی از آن را داخل دهان بگذارید.

نعنا: آدامس یا آب‌نبات نعنا می‌تواند درطول سفر حال شما را بهبود بخشد.

قرص دیمِن‌ هیدرینات: که به اسم «دِرامامین» نیز معروف است مانع از حالت تهوع می‌شود. یک ساعت پیش از شروع سفر، یک عدد از آن را مصرف کنید. اگر سفر شما طولانی است، می‌توانید چهار تا شش ساعت بعد هم یک یا نصف یک عدد را نیز استفاده کنید.

قرص اِسکوپولامین: این دارو را به اسم «مالدیمار» نیز می‌شناسند. این دارو را باید چهار ساعت پیش از سفر مصرف کرده و تاثیر آن تا سه روز باقی است.

فشار درمانی: اگر اهل مصرف دارو نیستید، از روش فشار درمانی کمک بگیرید. در این روش، فشاردادن نقطه‌ای درست زیر مچ دست از داخل، می‌تواند به تخفیف نشانه‌های بیماری مسافرتی کمک کند.