انعکاس شمال : لباس عنصر جدایی ناپذیر زندگی بشر که به‌عنوان یکی از نیازهای اولیه او شناخته می‌شود امروز در فضای رقابتی بسیار پیچیده‌ای قرار گرفته است که بقا در آن نیازمند هوشیاری و مطابقت با استانداردهای به روز جهانی٬ نیازهای به روز و فرهنگی هر جامعه و تبلیغات حرفه‌ای و گسترده است. 

تمامی فعالان اقتصادی و فرهنگی نیز به خوبی از اهمیت نوآوری و استفاده از شیوه‌های نو تبلیغاتی برای معرفی خود آگاه هستند. این امر در بخش پوشاک٬ هماهنگی با استانداردهای جهانی و برگزاری شش ماهه شوهای لباس یا‌‌ همان هفته مد را در بر می‌گیرد. اما عدم برگزاری هفته مد در ایران باعث عقب ماندگی و عدم به روز بودن تولیدات ایرانی شده٬ فضا را از حالت رقابتی خارج کرده و در کنار سایر عوامل تولیدکنندگان را به کپی کاری سوق داده است. 

بحث برگزاری شو لباس زنده در ایران بحث تازه‌ای نیست اما هر بار که حرکتی در این خصوص صورت می‌گیرد عده‌ای آن را فاجعه فرهنگی قلمداد کرده و خواهان مجازات دست اندرکاران برگزاری آن می‌شوند. 

این بار نیز برگزاری ژوژمان دانشجویان یکی از دانشگاه‌های کشور به صورت شو زنده عاملی شده تا بار دیگر نگاه‌ها به این سمت جلب شود و عده‌ای خواهان برخورد با این حرکت شوند. 

این در حالی است که برگزاری شو زنده لباس دانشجویی رسم عادی تمامی دانشگاه‌های مد دنیا برای تشویق دانشجویان٬ شناسایی استعدادهای نو و حمایت از آنان محسوب می‌شود. 

برخورد با نوآوری در امر بهره گیری از روش‌های مطابق با استاندارد روز برای تبلیغات پوشش در ایران و جلوگیری از رشد آن در حالی صورت می‌گیرد که صنعت ـ هنر طراحی لباس یکی از مصادیق رشد تجاری و فرهنگی کشورهای مختلف محسوب شده و در کشورهای پیشرفته هنری و صنعتی مورد توجه خاصی قرار دارد. 

پوشش خارجی یا شوی لباس داخلی
برگزاری شوهای فصلی لباس به طور منظم هر شش ماه یکبار در شهرهای مختلف دنیا٬ یک روند جا افتاده برای کسب درآمد٬ تعیین سلیقه جامعه٬ اشاعه فرهنگ٬ جذب توریست و معرفی برندهای مختلف و افزایش فضای رقابتی محسوب می‌شود. 

در حالیکه ایران با وجود بکر بودن بازار ٬ طراحی لباس همواره از این قافله عقب بوده و هرگونه حرکتی در این راستا به سرعت با واکنش برخی رسانه‌های خاص رو به رو می‌شود و متاسفانه حمایتی از طریق دولت و سایر نهاد‌های مربوطه نیز از این حرکت‌ها صورت نمی‌گیرد تا بتوانند به رشد خود ادامه دهند و منجر به عقب نشینی برگزار کنندگان این شوهای ساده لباس می‌شود.
  
این درحالی است که سال هاست این گونه شو‌ها به صورت زیرزمینی و با فروش بلیط انجام می‌شود و چنین برخوردهای تند و شتاب زده‌ای تنها منجر به انزوا کشاندن طراحان جوان و خلاق کشور شده و آن‌ها را مجبور به روی آوری به کپی کاری کرده است، ارزش کار خلاقانه و نوآورانه را پایین آورده و راه را هر چه بیشتر برای ورود کالاهای ترک و اروپایی به کشور باز می‌کند که خیانتی بس گرانقدر‌تر از برگزاری یک شوی ساده لباس محسوب می‌شود. 

برخوردهای جهت داری که در لوای حفاظت فرهنگی با طراحان لباس ایرانی و نوآوری‌های آنان و تنها در جهت از میدان به در کردن آنان صورت می‌گیرد خیانتی بارز محسوب شده که بازار ۷۵ میلیونی پوشاک ایرانی را به طور کامل به فرهنگ‌ها و کشورهای بیگانه تقدیم کرده و تنها سود آن نصیب دلالان و قاچاقچیان کالا شده و مهر تعطیلی به کارگاه‌های ایرانی می‌کوبد. 

نباید از نظر دور داشت که رشته طراحی لباس یکی از پر هزینه‌ترین و پردرآمد‌ترین رشته‌های دنیا محسوب می‌شود و هر ساله سرمایه گذاری زیادی برای پرورش دانشجویان خلاق در این رشته صورت می‌گیرد تا فارغ التحصیلان این رشته بتوانند در فضایی رقابتی وارد کار شده و نیاز داخلی و خارجی را با توجه به مطالعات صورت گرفته و سلیقه بازار تامین کنند. 

امری که به ایجاد برندهای مختلف منجر شده و تا حد زیادی شرط بقا را در خلاقیت و دیده گسترده طراحان و مدیران هنری آن‌ها خلاصه کرده است. 

حال باید از خود پرسید چه تعداد از برندهای ایرانی فعال کشور به چنین توانایی و رشدی دست یافته‌اند که بتوانند بازار داخلی را پوشش داده و به بازارهای خارجی نیز راه پیدا کنند؟ و سوال مهم تری که باید از رسانه‌ها و افراد همیشه نگران دارای دغدغهٔ فرهنگی پرسید این است که آمار حضور برندهای خارجی در ایران چقدر است؟ 

به گفته محمد جواد صدق آمیز ٬عضو اتحادیه پوشاک در حال حاضر ۶۰ برند ترک برای ویران کردن بازار پوشاک به ایران آمده‌اند و بیش از ۹۵ درصد پوشاک وارد شده به کشور قاچاق است. 

وی تصریح کرده است ما یک زنگ خطر بسیار جدی در حوزه صنعت پوشاک داریم و اگر با آن مقابله نکنیم به معضلی جبران نشدنی تبدیل خواهد شد. 

صدق آمیز افزوده است: متأسفانه بازار پوشاک در رکود به سر می‌برد، به طوری که این رکود بر تمامی بخشهای تولیدی اثر گذاشته، اما در این وضعیت تنها حوزهای که آسیب نمی‌بیند و ندیده بخش واردات است. 

وی افزود: امروزه تولیدکنندگان پوشاک در فضایی کاملا نابرابر با محصولات کشورهای دیگر رقابت می‌کنند. 

رقابتی نابرابر که عرصه را هر چه بیشتر بر طراحان و تولیدکنندگان داخلی تنگ کرده و آنان را وادار می‌کند تا به جای مطالعه بازارهای داخلی و ایجاد نوآوری به سبک ایرانی٬ به کپی کاری روی آورده و پوشاک خود را با اتیکت‌های خارجی وارد بازار کنند و پس از مدتی نیز به راحتی از میدان به در شوند. 

مدیر عامل شرکت پوشاک تولیکا میزان مصرف پوشاک کشور را ۷ میلیارد دلار اعلام کرده و گفته است از این میزان حدود ۵. ۵ میلیارد دلار یعنی بیش از 90 درصد به صورت رسمی و قاچاق وارد کشور می‌شود. 

شهرام صالحی نوع پرور افزود: این آمار نشان می‌دهد، چه میزان فضا برای کار داریم اما در بخش طراحی و مد فقیریم و در بهترین حالت توان تولید ۲۵درصدی داریم. 
نگاهی ساده به همین آمار نشان دهنده نفوذ بیش از 90 درصدی فرهنگ و ذائقه‌ای متفاوت به داخل کشور است امری که هیچ‌گاه با سر و صدا مورد اعتراض معترضین به برگزاری شوهای لباس تولیدکنندگان و طراحان داخلی قرار نمی‌گیرد. 

کپی کاری ۸۵ درصدی در صنعت پوشاک
رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران، از نبود واحدهای طراحی و مد در بیشتر واحدهای تولیدی پوشاک کشور خبر می‌دهد. 

محمود نبوی، می‌گوید: حدود ۸۵درصد از صنایع تولید پوشاک بخش طراحی ندارند و مدیران این واحد‌ها با سفر به کشورهای صاحب سبک، نمونه‌های مورد نظر را خریداری و سپس کپیکاری می‌کنند. برخی از آن‌ها هم با توجه به سلیقه مردم، دستکاری اندکی روی طرح‌ها می‌کنند و به بازار می‌فرستند. 

در همین راستا رئیس هیات مدیره انجمن نساجی ایران هم با ابراز نارضایتی از وضعیت موجود تولید می‌افزاید: وضعیت اسفناکی بر صنعت نساجی و پوشاک کشور حاکم است. بیش از ۷۰درصد پوشاک فروشگاه‌ها به صورت قاچاق وارد شده اند. بخشی از پوشاک که تولید داخل هستند نیز برای فروش چارهای ندارند که با اتیکتهای خارجی در فروشگاه‌ها عرضه شوند. 

محمد مروج، این موضوع را ایراد فرهنگی می‌داند و می‌افزاید: اعتماد نکردن به تولیدکنندگان داخلی یک ایراد فرهنگی است که حقیقتا نمی‌دانیم مسئول آنچه کسی است و مشکل را باید از کجا پیگیری و برطرف کرد! 

مشکلی که شاید برای بررسی آن نیاز به نگاهی دوردست نباشد باید از خود پرسید چرا هرگاه که قرار است حرکتی در جهت معرفی بهینه پوشاک و برندهای داخلی و حمایت از طراحان لباس ایرانی صورت گیرد عده‌ای دست به قلم شده و داد از نفوذ فرهنگی بیگانگان به کشور می‌دهند. 

نفوذ فرهنگی که مدت هاست به صورت بیش از 90 درصدی و در قالب لباس قاچاق بر تن ما می‌شود و تنها با حمایت از تولید و طراحی داخلی است که امکان برداشته شدن آن وجود دارد. 

تبلیغات به روز در بخش پوشاک یکی از ارکان اصلی ماندن در فضای رقابت محسوب می‌شود و با توجه به نفوذ رسانه‌های جمعی برگزاری شوهای لباس یکی از عناصر جدایی ناپذیر این تبلیغات به شمار می‌رود. 

باید توجه داشت برگزاری علنی شوهای لباس در ایران حرکت جدیدی نبوده و تنها از زیرزمین به روی آن منتقل شده که همین امر باعث توجه بیشتر مصرف کنندگان داخلی و علاقمندی آنان به این بخش شده که علاوه بر اعتبار برای طراحان اعتماد مصرف کنندگان را نیز به دنبال دارد. حرکتی که نه تنها منفی نیست بلکه گام مثبتی در حمایت از تولید و بهره گیری از استعدادهای ایرانی محسوب می‌شود.

منبع: اقتصادنیوز