انعکاس شمال:در جهان كنوني، گردشگري به يكي از مهم ترين فعاليت هاي اقتصادي در سراسر جهان تبديل شده و بر اساس گزارش سازمان جهاني جهانگردي ، درآمد ناشي از گردشگري، اكنون در جهان بالغ بر يك دهم توليد ناخالص دنيا را تشكيل مي دهد. در اکثر کشورها اقتصاد ملی به شدت به توریسم وابسته است.گردشگري ، ضامن توسعه اقتصادي پايدار و ايجاد اشتغال است و با درآمد سالانه چند صد ميليارد دلاري در جهان، از صنايع پاكي است كه از لحاظ درآمد و اشتغالزایی به خوبي با صنايعي نظير نفت وخودرو رقابت مي‌كند.آغاز قرن حاضر ،  نقطه عطفي براي صنعت جهانگردي به شمار مي آيد .كارشناسان گردشگري اعلام كرده اند كه ايران با برخورداري ازسوابق افتخارآميز، آثار مهم و برجسته تاريخي و فرهنگي، طبيعت جذاب و تنوع شرايط اقليمي، يكي از ده قطب اصلي جهانگردي در جهان است.در داخل کشور نیز عدم توجه جدی  به فرهنگ گردشگری باعث شده ، که هموطنان نتوانند بخوبی از مزیتهای تور و گردشگری استفاده نمایند . تور زیباترین حرکت جمعی بجهت استفاده از جاذبه ها و مواهب گردشگری است.مسافرت به قصد بازدید اماکن گردشگری با تور نه تنها باعث کاهش ترافیک های جاده ای ، کاهش تصادفات ، کاهش هزینه ها ، افزایش امنیت ، و افزایش استفاده از این مواهب بدلیل استفاده از راهنماهای مجرب گردیده بلکه باعث ایجاد افزایش تعامل فرد و خانواده با جمع و خروج از انزوا شده و نتایج مثبتی را بدنبال خواهد داشت .گردشگري يكي از مفرح‌ترين روش‌هاي صرف كردن اوقات فراغت است. اما متاسفانه روشي است كه هنوز از آن در جامعه تعريف درستي نشده‌است. همه فكر مي‌كنند براي شناخت وطن خود حتما بايد مسافرت كنند و به جاده بزنند. گردشگري انواع مختلف دارد ولي شايد گردشگري شهري يكي از مهجورترين انواع آن باشد.از جمله اهداف کلان توسعه توریسم شهری می توان به  ایجاد بستری مناسب جهت توسعه پایدار شهری ، غنی و سالم سازی اوقات فراغت جوانان و خانواده ها ، بالا بردن سطح آگاهی شهروندان نسبت به شهر خود، معرفی دیدنی ها و جاذبه ها، اشتغالزایی و فرهنگ سازی اشاره نمود.

گردشگري و سفرهاي درون شهري نقطه اتصال شهروندان به گذشته تاريخي شهر است و موجب تقويت همبستگي اجتماعي و در نتيجه باعث افزایش حساسيت افكار عمومي نسبت به سرنوشت شهر مي‌شود .توریسم شهری ، سالهاست كه در شهرهای بزرگ دنیا به مقوله‌ای درآمدزا تبدیل شده و امروزه نیز در میان شهروندان تمام شهر‌های بزرگ ، جایگاه با اهمیتی را به خود اختصاص داده است.در واقع شهرهای بزرگ ایران هنوز نتوانسته اند آن گونه كه لازم است پا در این وادی بگذارند و مقصدی باشند برای گردشگران. مقصدی برای آن عده كه سال‌ها به عنوان شهروند تنها از ماهیت كالبدی شهرها بهره برده و‌ به آن به دیده خوابگاهی بزرگ یا محلی برای كار می‌نگرند.مقوله توریسم شهری سابقه دیرینه‌ای در كشورهای غربی دارد و البته گزینه توریسم شهری با قرائت شرقی آن در ایران باستان هم رونق داشته، و هم جزیی از فرهنگ ، تمدن و تاریخ ایرانیان بوده‌است. به گونه‌ای كه در این خصوص سفرنامه‌های زیادی تدوین شده كه حاكی از رونق بی بدیل توریسم شهری در کشور ایران بوده است .توریسم شهری با حمایت سازمانهای زیربط می‌تواند شهر را به لحاظ درآمدزایی و ایجاد بسترهای فرهنگی توریسم تغییر دهد و روند مناسبی را برای تغییر نگرش شهروندان به شهر خود بوجود آورد.توریسم شهری دارای نقش با اهمیتی در توسعه سفرهای همگانی است .مهمترین تاثیر آن تاثیر فرهنگی و زیر ساختی به مقوله گردشگری است .نواحي شهري به علت آنكه  جاذبه‌هاي تاريخي و فرهنگي بسيار زيادي دارند  غالباً  مقاصد گردشگري مهمي محسوب مي‌گردند. شهرهاي بزرگ معمولاً جاذبه‌هاي متنوع و بزرگي شامل آثار تاریخی ، موزه‌ها ، بناهاي يادبود، تئاترها ، استاديوم‌هاي ورزشي ، پارك‌ها ، شهربازي ، مراكز خريد ، مناطقي با معماري تاريخي و مكان‌هايي مربوط به حوادث مهم یا افراد مشهور را دارا بوده كه اين خود گردشگران بسياري را جذب مي‌كند.گردشگري شهري‏،کنش متقابل بین گردشگران ‏و‏ ميزبان و توليد فضاي گردشگري‏پيرامون سفر به مناطق شهري با انگيزه‏هاي متفاوت وبازديد از جاذبه‌ها و استفاده از تسهيلات و خدمات مربوط به گردشگری است ،كه آثار متفاوتي را در فضاي شهري برجاي مي نهد‏.در این تعریف ،  گردشگر ، میزبان نیز بوده و با چشم مهمان به شهر خود می نگرند و با حساسیت بیشتری شهر را مورد کنکاش قرارداده و روز بعد در قالب میزبان سعی در رفع عیوب می کند. این نگرش از نقشهای مهم گردشگری و توریسم شهری در رعایت اخلاق شهروندی است .اساساَ امروزه يكي از كاربري های مهم شهرها ،ارائه خدمات گردشگري نوين است. چراكه شكل گيري عصر جدید ، با گزارة اصلي آن يعني جهاني شدن،  فرآوري اطلاعات وگردشگري همراه شده و دوره جديدي را در تعاملات اجتماعي و فرهنگي انسانها خصوصاَ در قالب ساختهاي شهري رقم زده است .. سرآمد انواع گردشگری ها و پر مشتری ترین آنها گردشگری شهری است؛ بطوریکه با توجه به جایگاه ویژه شهر، در بسیاری از کشورهای موفق در این صنعت، شهر پایه و اساس توسعه گردشگری است. ایجاد و توسعه فضاهای شهری مناسب، بازسازی فضاهای ظاهراً متروک و مرده به قصد زنده کردن جنبه های کهن جامعه از جمله آثار توسعه گردشگری شهری است. بدین منظور بسیاری از شهرها درصددند تا از ویژگیها و امکانات خاص شهر خود سود برده و از مزایای جلب توریست شهری بهره گیرند.

جواد طالبی خارکشی